دیکته نوشتن، فقط حفظ کردن کلمات نیست!
بسیاری از کودکان در مسیر یادگیری دیکته، با چالش‌هایی مثل جا انداختن کلمات، اشتباهات تکراری یا عدم تشخیص درست صداها روبرو هستند.
علت این مشکل‌ها اغلب به مهارت‌هایی مثل حافظه‌ی شنیداری، توجه و تمایز شنیداری برمی‌گردد؛ مهارت‌هایی که با تمرین قابل تقویت هستند.

در ادامه با ۵ تمرین ساده، علمی و قابل اجرا در خانه آشنا می‌شوید که به بهبود دیکته‌نویسی کودکان کمک می‌کنند:
✳️ ۱. تمرین حافظه شنیداری با تکرار با تأخیر
یک جمله کوتاه بگویید (مثلاً: "من امروز به پارک رفتم") و از کودک بخواهید بعد از ۵ تا ۱۰ ثانیه آن را تکرار کند.
این تمرین به تقویت نگهداری اطلاعات شنیده‌شده در ذهن کمک می‌کند.
می‌کند.

✳️ ۲. تشخیص صداها در کلمات
کلماتی که حروف مشابه دارند (مثل س، ص، ث یا ق، غ) را با هم مقایسه کنید. از کودک بخواهید بگوید کلمات با چه صدایی شروع می‌شوند یا پایان می‌گیرند.
این کار مهارت تشخیص شنیداری و دقت او را بالا می‌برد.

✳️ ۳. تمرین "دیکته برعکس"
شما جمله‌ای بنویسید اما در آن اشتباهات عمدی قرار دهید. سپس از کودک بخواهید آن را بررسی کند و اشتباه‌ها را پیدا کند.
این تمرین دقت و تحلیل دیداری و شنیداری را با هم تقویت می‌کند.

✳️ ۴. دیکته تصویری
یک تصویر به کودک نشان دهید (مثلاً یک پارک، آشپزخانه، مدرسه) و از او بخواهید درباره‌اش چند جمله بسازد. سپس همان جمله‌ها را برایش دیکته کنید.
این تمرین باعث درگیر شدن ذهن با محتوا و معنی می‌شود، نه فقط شنیدن و نوشتن کلمات.

✳️ ۵. دیکته‌ی چندبخشی با بازی
جملات دیکته را به صورت بخش‌بخش بگویید، ولی بین هر بخش، یک کار بازی‌گونه انجام دهید (مثلاً بپر، اسم حیوان بگو، دست بزن).
این تمرین تمرکز و حافظه کودک را در شرایط متغیر تقویت می‌کند.

✍️ جمع‌بندی
مشکلات دیکته‌نویسی قابل حل هستند، اگر به‌جای تکرار و تنبیه، از تمرین‌های هدفمند استفاده شود.
اگر کودک شما در دیکته ضعف دارد، بهتر است از تمرین‌های شناختی و شنیداری کمک بگیرید. در صورت ادامه‌دار بودن مشکل، مشاوره با متخصص گفتاردرمانی توصیه می‌شود.

ناروانی طبیعی گفتار بخشی از رشد زبانی کودکان است و معمولاً بدون درمان رفع می‌شود. در این مقاله با علائم، تفاوت آن با لکنت و راهکارهایی برای والدین آشنا شوید.

🟢 ناروانی طبیعی گفتار در کودکان چیست؟

ناروانی طبیعی گفتار یکی از مراحل رشدی زبان در بسیاری از کودکان بین ۲ تا ۵ سالگی است. در این دوره، کودک ممکن است هنگام صحبت کردن دچار مکث، تکرار یا تردید شود. بیشتر این ناروانی‌ها گذرا هستند و نیاز به نگرانی یا درمان خاصی ندارند. اما آگاهی والدین از تفاوت ناروانی طبیعی با لکنت واقعی، بسیار مهم است.

🔵علائم ناروانی طبیعی در کودکان:

🔸تکرار واژه‌های ساده: مثل «من من من می‌خوام».
🔹استفاده از مکث و تردید: مثل «اِ... اِ... این چیه؟».
🔸تغییر شدت ناروانی در شرایط مختلف (خستگی، هیجان، عجله).
🔹نبود علائم اضطراب، ترس یا تنش بدنی هنگام گفتار.

⁉️چه زمانی به گفتاردرمانگر مراجعه کنیم؟
اگر ناروانی کودک:
بیشتر از ۶ ماه طول کشید،
شدیدتر شد یا باعث ناراحتی کودک شد،
همراه با تنش، سکوت طولانی یا حرکات غیرعادی شد،
⭕️حتماً با گفتاردرمانگر مشورت کنید تا ارزیابی تخصصی انجام شود.

☑️توصیه‌هایی برای والدین:
.صحبت کودک را قطع نکنید و او را کامل گوش دهید.
.از او نخواهید که "آرام‌تر" یا "دوباره درست بگو"!
.در مکالمات خانوادگی، زمان مکث و نوبت‌دهی رعایت شود.
.استرس‌های محیطی کودک کاهش یابد (مانند عجله، تنبیه، مقایسه).
.اگر تردید دارید، بهتر است برای اطمینان کودک توسط گفتاردرمانگر ارزیابی شود.

🔸 جمع‌بندی
ناروانی طبیعی گفتار بخشی از فرآیند رشد زبان کودک است و معمولاً نگران‌کننده نیست. اما شناخت علائم هشدار و رفتار مناسب والدین، می‌تواند به کودک کمک کند با اعتمادبه‌نفس بیشتری صحبت کند. در صورت تردید، ما در کلینیک نوین آماده‌ی ارزیابی تخصصی کودک شما هستیم.

بسیاری از والدین نگران دیر حرف زدن یا ضعف در بیان کلمات در کودک خود هستند.
خبر خوب اینکه: شما می‌توانید با تمرین‌های ساده اما مؤثر، در خانه به رشد گفتار کودک خود کمک کنید.
در این مطلب، مجموعه‌ای از بهترین تمرین‌های تقویت گفتار را که به‌راحتی قابل اجرا در منزل هستند، معرفی می‌کنیم.

✅ چرا تمرین گفتار در خانه مهم است؟

رشد زبان کودک، فقط در جلسات گفتاردرمانی شکل نمی‌گیرد.
تکرار، تعامل و بازی‌های خانگی نقش حیاتی در پیشرفت گفتار دارند.
کودک در محیط امن و آشنای خانه، بیشتر تمایل به بیان و آزمون و خطا دارد.
🧩 تمرین‌های تقویت گفتار در خانه

۱. 🔤 نام‌بردن اشیای روزمره
📌 روش اجرا:
در طول روز، نام وسایل خانه را برای کودک تکرار کنید:
«این لیوانه»، «این یخچاله»، «این بالشِ صورتیه»
بعد از مدتی، از او بخواهید اسم اشیا را بگوید یا اشاره کند.

🎯 هدف: تقویت درک و تولید واژگان

۲. 📚 کتاب‌خوانی تعاملی
📌 روش اجرا:
کتاب‌های تصویری و ساده را انتخاب کنید.
در حین خواندن بپرسید:
«اینو کی داره؟»، «اینجا چی شده؟»، «این چیه؟»

🎯 هدف: رشد جمله‌سازی، تقویت درک مطلب

۳. 🎲 بازی‌های صداسازی
📌 روش اجرا:
با کودک صداهای حیوانات را تقلید کنید (مثل: مِع، هاپ، میو).
بعدتر سراغ صداهای ساده مثل «ما»، «با»، «نا» بروید.

🎯 هدف: تحریک تولید گفتار، تقویت مهارت‌های پیش‌کلامی

۴. 🎵 آهنگ و شعر کودکانه
📌 روش اجرا:
آهنگ‌های کودکانه را همراه با دست زدن، اشاره یا بازی بخوانید.
بگذارید کودک جاهای خالی شعر را حدس بزند یا تکرار کند.

🎯 هدف: افزایش توجه شنیداری، یادگیری الگوهای زبانی

۵. 🍽️ موقع غذا، فرصت حرف زدن بدهید
📌 روش اجرا:
در موقع ناهار یا شام، درباره غذا حرف بزنید.
مثلاً: «این چیه؟»، «ترشه یا شیرینه؟»، «تو چی دوست داری؟»

🎯 هدف: تقویت تعامل طبیعی روزمره با تمرکز بر گفتار

۶. 🧸 بازی نقش‌آفرینی
📌 روش اجرا:
با عروسک‌ها یا ماشین‌ها گفت‌وگو بسازید.
مثلاً: «سلام آقای خرس! گرسنه‌ای؟» و از کودک بخواهید جواب بدهد.

🎯 هدف: افزایش مهارت‌های ارتباطی و تقلید گفتار

🔄 چند نکته مهم برای تأثیر بهتر تمرین‌ها:

صبور باشید، حتی اگر کودک اشتباه گفت
به جای تصحیح مستقیم، الگوی صحیح را با تکرار ارائه دهید
تمرین‌ها را کوتاه و در قالب بازی نگه دارید
از تشویق زیاد، لبخند و نگاه مستقیم استفاده کنید
🎯 چه زمانی باید به گفتاردرمانگر مراجعه کرد؟

اگر کودک شما:

تا ۱۸ ماهگی کمتر از ۱۰ کلمه دارد
تا ۲ سالگی جمله نمی‌سازد
یا فقط صداهای بی‌معنا تولید می‌کند
📌 توصیه می‌شود ارزیابی گفتار و زبان توسط متخصص انجام شود.

🟩 نتیجه‌گیری:

تمرین‌های خانگی نقش مهمی در تقویت مهارت‌های گفتاری کودک دارند.
با کمی وقت، توجه و بازی، می‌توانید به شکل مؤثری روند رشد زبانی فرزندتان را حمایت کنید.

اگر درباره نحوه اجرای تمرین‌ها یا وضعیت گفتار کودک خود سوال دارید،
📞 با ما در کلینیک گفتاردرمانی تماس بگیرید.
ما اینجاییم تا با تخصص و همدلی همراهتون باشیم.
شماره تماس:۰۹۱۳۷۴۹۹۳۱۳